دیدبان: ماه رمضان ، ماه بهار قرآن آغاز شد . در ماه رمضان همه ما دچار نوعي تحول دروني مي شويم كه اگر كمي به خودمان و رفتار هايمان دقت كنيم متوجه آن خواهيم شد.دروغ نمي گوييم،غيبت نمي كنيم و خلاصه از زبان و چشم و گوش خود مراقبت خاصي به عمل مي آوريم كه اين مراقبت در ماه هاي ديگر سال تا اين اندازه پر رنگ نيست.اين تحول دروني و تغيير رفتار مختص يك عده خاص نيست.جو رمضان آن قدر قوي است كه حتي دامان مجرمان را هم مي گيرد. ماه مبارك رمضان نوعي تحول دروني را در انسانها به همراه دارد كه حتي انسانهاي بزهكار و خلافكار جامعه را نيز از موهبات خود محروم نمي سازد.

اين ماه حاکميت هنجارها در مقابل ناهنجاري هاست و به عبارتي مي توان گفت که ماه هنجارهاي اخلاقي است و روزه داري سبب مي شود که خود کنترلي از درون فعال شود که در نتيجه، خويشتن داري را در بر دارد و زماني که فرد خوردن و آشاميدن خود را کنترل مي کند به طور ناخودآگاه اعمال زشت و ناپسند را کنترل مي کند.علم جرم شناسي نشان داده که رفتار انسان تابع شرايط حاکم بر جامعه است و زماني که فضاي معنوي و اخلاقي در جامعه حاصل مي شود درحقيقت بر رفتار انسان اثر مي گذارد وسبب عدم ارتکاب جرم مي شود.

کاهش آمار جرایم در ماه رمضان

دکتر مجيد ابهري رفتار شناس و استاد دانشگاه در اين باره مي گويد: با آغاز ماه مبارك رمضان ۲۵ درصد از آسيبهاي اجتماعي، تخلفات و جرايم در بين جوانان كاهش مي يابد.

وي دليل آن را در ايمان و اعتقادات مذهبي و ذاتي جوانان مي داند و تأكيد مي كند: ايمان در واقع تنها عامل دروني در بين افراد خلافكار است كه ميزان تخلفات را در ميان آن ها به حداقل مي رساند. در حال حاضر ۶۵ درصد ساختار جمعيتي كشور كمتر از ۳۰سال سن دارند كه در مقايسه با ديگر كشورها، ايران چهارمين كشور جوان دنيا محسوب مي شود.

ابهري همچنين مي افزايد: نيروهاي انتظامي نيز برگفته هاي جامعه شناسان صحه مي گذارند و مي گويند ميزان ارتكاب جرم در ماه مبارك رمضان به طرز چشمگيري كاهش مي يابد .

وی با اشاره به فرصت ويژه ماه مبارک رمضان براي اصلاح رفتارهاي ناپسند اجتماعي مي گويد: در وقوع ناهنجاري هاي رفتاري عوامل متعددي نقش دارد، به عنوان مثال از نظر آسيب شناسي اجتماعي شرايط محيطي مثل سرما يا گرما يا شب و روز تاثير قابل ملاحظه اي در وقوع جرم دارد. در تابستان و در هواي گرم بزهکاري هايي مانند نزاع و پرخاشگري افزايش مي يابد در حالي که در فصل زمستان آمار سرقت بيشتر از فصل تابستان است. زيرا با بستن در و پنجره منازل و زودتر تاريک شدن هوا، مردم زودتر مي خوابند. همچنين شرايط اقتصادي و فرهنگي جامعه در بروز بزهکاري و آسيبهاي اجتماعي نقش دارد. بنابراين مي توان گفت شرايط اقليمي، اقتصادي و فرهنگي در وقوع آسيب هاي اجتماعي تاثيرگذار است.

در این ماه جرایم به خصوص جرایم خشن کاهش می باد و مجرمان کمتر مرتکب جرم می شوند. سردار احمدي مقدم در صحبت هاي خود در مورد ماه مبارك رمضان مي گويد: هميشه حرمت ماه رمضان از سوي مردم نگه داشته شده حتي كساني كه بخاطر بيماري ، مسافرت و غيره قادر به روزه داري نيستند در اماكن عمومي روزه خواري نمي كنند.

فرمانده نيروي انتظامي ادامه مي دهد: آمار جرم و جنايت ، قتل ، دزدي ، خودكشي و كارهاي خلاف در اين ماه بشدت كاهش مي يابد و بزهكاران در اين ماه خدايي از ارتكاب كارهاي خلاف خجالت زده و شرمنده مي شوند.هرچند كه وجود اعتقادات ديني و مذهبي مردم بخصوص در كشوري مثل ايران يكي از موانع ارتكاب جرايم و اعمال خلاف شرع است اما بايد به اين نكته هم اشاره داشته باشيم كه عامل بسيار مهمي مثل فقر اقتصادي و نياز مالي نيز محرك قوي و بنيان شكني است و گاه باعث مي شود افرادي كه اعتقادات مذهبي چندان محكمي ندارند با لغزش هايي از اين دست به گناه آلوده شوند.

ماهی برای فکر کردن به کارهای گذشته

حجت‌الاسلام محمدتقي رهبر عضو كميسيون قضايي مجلس هشتم نیز در این باره می گوید: ايام ماه رمضان هر سال معمولا سرقت، قتل، آدم ربايي، تعرض و... كاهش پيدا مي‌كند.

وي گسترش و تسّري معنويات در جامعه را مهم‌ترين راهكار پيشگيري از جرايم دانست و اظهار داشت: از آنجايي كه برخي از اين جرايم با اعتقادات مذهبي مردم آن هم در ايام رمضان سنخيت ندارد، كارشناسان حقوقي و جامعه شناسي به كاهش جرايم در اين ماه تاكيد دارند.

وي از ماه رمضان به عنوان فرصتي براي بازگشت به خود ياد كرد و افزود: مردم طي يك ماه رمضان سعي مي‌كنند به كارهاي گذشته خود بيشتر فكر كنند و حتي برخي از مجرمان در اين ماه مصمم مي‌شوند كه هرگز مرتكب خلاف نشوند.

حال که اعتقادات مذهبی تا این میزان در کاهش جرایم موثر است باید با استفاده از این پتانسیل برای کاهش جرایم در دیگر ماههای سال استفاده کرد و با توجه به این عامل در کنار کاهش بیکاری و اعتیاد گامی بزرگ در جهت کاهش جرایم برداشت.